Iedere maand deelt Jan Willem Zwart zijn persoonlijke tuinbeleving. In de maand juni gaat het over ‘bloeien is boeien’. Dankzij de invloed van de zon op de natuur wordt alles anders. Bloemen gaan bloeien, bosjes veranderen in volle bebladerde struiken en lichtgroene kleuren worden alsmaar donkderder. Toch draait het allemaal om hetzelfde principe: bestuiving! Overleven, voortplanten en voortbestaan.
Het draait allemaal om bestuiving
Met een beetje warmte van de zon op de natuur is alles opeens anders. Lichtgroen wordt donkerder, bosjes veranderen in volle bebladerde struiken en bloemen bloeien. Bloemen bloeien volop. Het kan bijna niet op in deze tijd van het jaar. De ene struik is nog uitbundiger en complexer dan de andere. Bloeiwijzen van schermen naar samengesteld en van samengesteld naar lipbloemig. Toch gaat het allemaal om hetzelfde principe. Bestuiving! Overleven, voortplanten en voortbestaan. Het overbrengen van het stuifmeel op de stempel van de stamper om hier een vruchtbeginsel te krijgen waaruit de vrucht of het zaad kan ontstaan welke weer van belang is op de voortplanting. De natuur bloeit dus geheel vanuit eigenbelang om zo te kunnen voortbestaan. Dat hierbij alle denkbare vormen worden gehanteerd maakt het bloeien boeiend.
Van nectarplant tot ‘nepper’
Voorjaarsbloemen die momenteel bloeien en te zien zijn in onze omgeving zijn o.a. smeerwortel en longkruid. Maar ook fruitbomen als appels en peren en andere fruitsoorten. Smeerwortel en longkruid zijn planten die volop nectar geven. Hier zijn hommels dol op. De wat dikkere hommels lukt het niet ondanks hun lange tong om bij de nectar te komen. Je ziet vaak dat zij de gemakkelijke weg nemen en een klein gaatje maken om door het kroonblad, de bloem, eenvoudig de nectar te kunnen opnemen. Kijk maar eens naar de bloemen, het gaatje is goed te zien. Bloemen en planten doen er alles aan om hun eigen specifieke bestuiver te lokken. Hierbij zijn er ook “neppers” planten die er alles aan doen om zo opvallend mogelijk te zijn en hierdoor insecten willen lokken. Deze planten maken schutbladeren aan.
Kijk bijvoorbeeld maar eens naar een Hortensia. De bloem van de hortensia is feitelijk maar heel klein. De gekleurde bladeren zijn geen bloembladeren maar schutbladeren. Een boeiend fenomeen omdat het deze planten niet altijd lukt om bestoven te worden. De hortensia is zover doorgekweekt dat bestuiving niet meer gaat, er is geen nectar in de kleine bloemen, maar de schutbladeren zijn er in verschillende kleuren. Wellicht mooi in de tuin, maar insecten hebben er helemaal niks aan.
De bereklauw; een boeiend schouwspel
Voor insecten is een schermbloem veel interessanter en misschien wel de ultieme plek om naartoe te komen. Het duurt niet lang meer en dan staat in onze omgeving de inheemse bereklauw in bloei. In bermen en weilanden, niet te verwarren met de reuzen bereklauw overigens. De inheemse bereklauw zit vaak vol met insecten. Van kleine solitaire bijtjes tot onhandige kevertjes die het scherm als een landingsplatform gebruiken. Zo duiken zij direct in de nectar en bestuiven ze de bloem. Een bloeiend en boeiend schouwspel der natuur.