Juni is een op en top rozenmaand
Door Jan Willem Zwart
Juni is op en top rozenmaand. Alhoewel we iets later dan normaal kunnen genieten van de uitbundige bloei is en blijft juni de rozenmaand. Aan de roos is door de eeuwen heen volop symboliek toegekend. We denken tegenwoordig bij rozen direct aan de gekweekte vormen die we bij een goede bloemist kunnen kopen, de centifolia, of wel de honderdbladige roos, een gecompliceerde roos in zijn opbouw en bloeiwijze. Met de basis van de vijf kroonbladeren. Als we kijken naar hoe rozen worden uitgebeeld in de geschiedenis, dan is dit meestal de centifolia, de hageroos met vijf bloembladen, strikt gescheiden door de spitse kelkbladen op de vijf punten en met een opvallend grote bloembodem. Wij kennen deze roos als de roze hondsroos, de witte heggeroos en bijvoorbeeld als de prachtige bloedrode egelantier. In Duitsland wordt in de heraldiek nogal eens van Lippische Rose gesproken terwijl de Britten spreken van de Tudor roos. Maar het gaat steeds om dezelfde vorm. Hier vinden wij het beeld van de regelmatige vijfhoek en daarmee dat van de vijfpuntige ster, het symbool van de volmaakte vorm.
Wat maakt de roos zo populair?
Is dat de reden dat rozen zo populair zijn? Of is het de geur van de centifolia die gebruikt wordt om het bekende rozenwater te destilleren? Of is het de combinatie van geur vorm en de doornen die iets zeggen van: “blijf van mij af”? De Noardlike Fryske Wâlden heeft het voordeel dat er volop rozen staan in de houtwallen. In samenwerking met Staatbosbeheer heeft De Kruidhof hier eerder een prachtig kweekprogrammma opgezet om botanische soorten als de harige viltroos veilig te stellen voor natuur in onze regio. Maar ook gewoon binnen de bebouwde kom zijn er volop rozen te vinden in Buitenpost. Botanische soorten bloeien vaak lang en geven rozenbottels in veler kleuren en vormen. Een roos is een roos met haar onmiskenbare stekels. Alhoewel “doornroosje” suggereert dat een roos een doorn heeft is dit plantkundig gezien niet waar. Een roos heeft stekels omdat de vaten van de stekels niet direct met de plant verbonden zijn. Je kunt de stekels er zo afbreken. Dat is bij een meidoorn bijvoorbeeld veel moeilijker. Dat is een heuse doorn. De rozenfamilie is groot en kent zeker 3000 verschillende soorten. Een hele bekende soort vanuit de familie is de aardbei en de appel. Als je goed kijkt dan zie je de vijf kroonbladeren terug die ook te zien zijn in de centifolia, het symbool van de volmaakte vorm. Laat je bedwelmen onder de geuren en kleuren van de roos en ga juist in juni eens naar het rosarium, de rozentuin van De Kruidhof.