Bessenstruiken
Bij een bezoek aan onze Fruithof vallen meteen de bessenstruiken op. De rode-, zwarte, witte én kruisbessenstruiken Vandaag besteden we aandacht aan een lid van de heidefamilie ook wel Ericaceae geheten. Het gaat om het geslacht Vaccinium dat inheems is op het noordelijk halfrond, van de poolcirkel tot het hooggebergte van tropische gebieden. Er zijn zo’n 150 soorten bekend w.o. de Vaccinium corymbosum oftewel de blauwe bes.
Oorsprong
Van oorsprong komt deze struik uit het noordoosten van de Verenigde Staten en wordt daarom ook wel Amerikaanse bosbes genoemd. De Latijnse geslachtsnaam is een vervorming van het Griekse woord ‘uakinthios’ Dit betekent ‘met de kleur van een hyacint’ en slaat op de kleur van de bes. De blauwe bes is een verbeterde vorm van de in het wild groeiende bosbes. Blauwe bessenstruiken zijn over het algemeen groter, dragen rijker en de bessen hebben meer geur en smaak dan de bosbes. In tegenstelling tot bosbessensap is het sap van de blauwe bes kleurloos.
Standplaats van de blauwe bes
Blauwe bessenstruiken staan graag in de zon of halfschaduw maar verdragen geen kalkrijke grond. Voor een goede groei en vruchtzetting heeft de struik een vochthoudende zure grond met een pH- waarde van 4 – 5 nodig. In Nederland vindt de teelt vooral plaats op luchtige zand- en veengrond in Noord-Limburg, het oostelijk deel van Noord-Brabant en in Drenthe. Heb je geen zure grond dan kun je tuinturf toevoegen aan de bodem of de struik in een kuip plaatsen met kalkvrije grond vermengd met turf. De struik bereikt een hoogte van 125 – 200 cm en bloeit van april t/m juni, afhankelijk van de soort. De klokvormige bloemen verschijnen in trosjes en zijn wit tot lichtroze. De blauwe bes is zelfbestuivend, maar het plaatsen van een tweede struik geeft meer opbrengst én grotere vruchten. Hommels en honingbijen zijn dol op de bloemen en zorgen ook voor de bestuiving.
Een veelzijdige bes
Afhankelijk van de bloeitijd van de soort kun je vanaf juli t/m september rijpe bessen plukken. Een rijpe bes is herkenbaar aan de blauwe kleur, berijpt met een waslaagje. Ze hebben dan een zoete smaak. Ze zijn rijk aan vitamines zoals o.a. A, B1 en B2, C en K, vezels en mineralen als calcium, magnesium en ijzer.
Vitamine A is o.a. belangrijk voor ons gezichtsvermogen. Het is bekend dat in de 2e Wereldoorlog piloten blauwe bessen aten om nachtblindheid te voorkomen. Naast vitamines bevatten de bessen weinig calorieën en hebben een hoog gehalte aan anti-oxydanten en tannines (looistoffen). Deze laatsten hebben o.a. een stoppende werking bij diarree. De anthocyanines in de bes zorgen voor de blauwe kleur maar ook voor een betere bloedcirculatie. Het rijpe fruit kan vers worden gegeten of verwerkt tot jam, siroop, sap of in gebak. Ze kunnen prima worden ingevroren of gedroogd. Kortom, een veelzijdige bes.
Bessenstruiken in onze verkooptuin
Op dit moment hebben we op de Verkooptuin diverse blauwe bessensoorten. Vroegbloeiende zoals ‘Patriot’ ‘Bluejay’ ’Duke’ en ‘Berkeley’ dragen rijpe vruchten vanaf juli t/m half augustus. De soorten ‘Goldtraube 23’ ‘Brigitta Blue’ en ‘Bluecrop’ bloeien in mei-juni en zijn vanaf half augustus plukrijp. Een laat soort is ‘Jersey’ waarvan je pas vanaf september kunt genieten. Het zijn allemaal soorten met middelgrote tot grote bessen en goed van smaak.
Recept: vruchtenazijn van blauwe bes
Vruchtenazijn van blauwe bes, geschikt voor o.a. saladedressing
– 250 gram blauwe bessen
– 750 ml witte wijnazijn
– 150 gram suiker
– rasp van een sinaasappel
Bereidingswijze:
– Breng de bessen, azijn, suiker en rasp aan de kook en laat het 5 minuten zachtjes koken.
– Pureer het met een staafmixer en giet de vloeistof door een zeef.
– Giet het, met behulp van een trechter in een schone fles of pot die je goed af kunt sluiten. Ook leuk om in kleine flesjes te schenken en aan iemand cadeau te doen.
– Ongeveer 6 maanden in de koelkast houdbaar.
Tot slot willen we nog kwijt dat je bijna het hele jaar kunt genieten van een blauwe bessenstruik in je tuin. In het voorjaar van de witte bloei, in de zomer van de bessen en in het najaar van de prachtige herfstkleur van het blad dat varieert van oranje tot vuurrood.