De Kerspruim
In onze Kloostertuin stond de afgelopen weken de Kerspruim (Prunus cerasifera) volop in bloei. Deze prunussoort heet ook wel Myrobalaanpruim of Kroos, niet te verwarren met de Kroosjespruim of Mirabel. Het is een boom uit de Rozenfamilie, van oorsprong afkomstig uit Zuid-Europa en Zuidwest- en Midden-Azië. Voor het eerst beschreven in 1789 door de Duitse botanicus Jakob Friedrich Ehrhart, directeur van de Botanische tuin van de Duitse stad Hannover en leerling van de Zweedse arts en plantkundige Carl Linnaeus.
‘vroegtijdig kersdragend’
De naam ‘Prunus’ is waarschijnlijk afgeleid van het Griekse woord ‘prooinos’ dat ‘vroegtijdig’ betekent en slaat op het vroegrijp zijn van de wilde pruim. ‘Cerasifera’ betekent ‘kersdragend’.
Het is een kleinere boom, met een open kroon en uitstaande takken, die na 10 jaar een hoogte bereikt van 3,5 meter. Vanwege deze trage groei is deze Prunus geschikt voor een kleinere tuin en wordt ook wel als haagplant gebruikt. De witte bloemen kondigen in maart en april het voorjaar aan. De geurende bloemen komen tot bloei voordat het blad uitloopt. De boom is zelfbestuivend en een belangrijke drachtplant voor de wilde bij, honingbij en de hommel met een score van P5 (Pollen) en N5 (Nectar) op een schaal van 0-5.
Ná de bloei verschijnen er eetbare steenvruchten die verkleuren van groen naar een gele of tomaatrode kleur en in juli/augustus rijp zijn om te plukken. Ze hebben een doorsnede van 2-3 cm en zijn kleiner dan de gewone pruim. Ze smaken zoet en kunnen vers worden gegeten. Daarnaast kun je ze verwerken tot jam, sap of likeur. In de Georgische keuken is de Kerspruim een belangrijk ingrediënt in diverse gerechten, zoals de ‘tkemalisaus’, een kruidige pruimensaus die gegeten wordt bij gebraden of gegrild vlees.
Groen- en roodbladige variant
De Kerspruim is niet wintergroen en staat het liefst in vochthoudende voedselrijke grond op een plekje in de zon of halfschaduw. Het blad is glanzend groen en onbehaard. De stam heeft een gladde donkere bast en krijgt groeven op latere leeftijd. Er is naast de groenbladige soort ook een roodbladige variëteit, de Prunus cerasifera ‘Pissardii’. Deze laatste is vernoemd naar de Fransman Pissard die in de 19e eeuw hovenier was aan het hof van de sjah van Perzië (het huidige Iran). Dit roodbladige type ontstond in 1880 per toeval in de keizerlijke tuin waarna Pissard hem verder kweekte en enkele bomen naar zijn thuisland Frankrijk stuurde. Tegenwoordig is deze bekend onder de naam Prunus cerasifera ‘Nigra’ of ‘Atropurpurea’ en inmiddels verspreid over heel Europa. Dit type heeft roze bloemen en de vruchten zijn iets donkerder van kleur.
Ook geschikt voor laagstamcultuur
Ooit werd de Kerspruim als vruchtboom aangeplant maar vervangen door vruchtbomen met een betere opbrengst. Ondanks deze teruggang is de boom één van de voorouders van gekweekte pruimenrassen en kan als onderstam worden gebruikt om andere prunussoorten op te enten. Tevens is de boom goed bruikbaar voor de laagstamcultuur.